Virus Corona là gì?

Virus corona  là một họ virus lớn, có màng lipid, RNA mạch đơn (+) (Hình 1) phổ biến ở nhiều loài động vật trong đó có lạc đà, gia súc, mèo và dơi. Họ virus này gồm 4 phân họ là alpha, beta, gamma và delta. Đôi khi virus corona ở động vật có thể lây chéo sang con người, thậm chí lây nhiễm trực tiếp từ người sang người. Các trường hợp lây nhiễm từ người sang người chủ yếu xảy ra thông qua tiếp xúc gần, bị dính các giọt dịch hô hấp từ người bệnh khi họ ho hay hắt hơi.

Hiện có 7 loài virus corona gây bệnh cho con người , đó là:

• Bốn loài phổ biến ở người: 229E (alpha), NL63 (alpha), OC43 (beta), HKU1 (beta)
• Virus gây hội chứng hô hấp vùng Trung Đông: MERS-CoV (beta)
• Virus gây hội chứng hô hấp cấp tính nặng: SARS-CoV (beta)
• Virus mới gây bệnh tại Vũ Hán (Trung Quốc) cuối năm 2019: 2019-nCoV (beta)

Virus Corona mới (2019-ncov) là gì?

Virus corona mới (2019-nCoV) được xác định là nguyên nhân gây dịch bệnh hô hấp tại Vũ Hán (Trung Quốc) vào cuối năm 2019. Ban đầu 2019-nCoV được cho là lây từ động vật sang người, tuy nhiên lịch sử bệnh án cho thấy loài virus này có khả năng lây nhiễm từ người sang người. Mức độ lây nhiễm từ người sang người của 2019-nCoV hiện vẫn chưa được xác định.

Tình hình nhiễm 2019-nCoV: Hiện tại, đã ghi nhận trường hợp bị nhiễm tại Trung Quốc, Hồng Kông, Ma Cao, Đài Loan, Úc, Campuchia, Canada, Phần Lan, Pháp, Đức, Ấn Độ, Nhật Bản, Malaysia, Nepal. Sri Lanka, Singapore, Thái Lan, Hàn Quốc, các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất, Mỹ và Việt Nam (Hình 2).

Triệu chứng bệnh do 2019-nCoV gây ra thường bao gồm: SỐT, HO, KHÓ THỞ. Dựa trên thời gian ủ bệnh của MERS, các triệu chứng bệnh do 2019-nCoV được cho là sẽ xuất hiện sau 2 đến 14 ngày kể từ ngày phơi nhiễm.

Phòng tránh và điều trị 2019-nCoV: Hiện tại chưa có vaccine phòng tránh cũng như thuốc để điều trị bệnh do 2019-nCoV gây ra, tất cả các thuốc hiện tại chỉ tập trung vào điều trị giảm triệu chứng của bệnh. Việc khỏi bệnh xảy ra một cách tự nhiên dựa vào hệ miễn dịch của cơ thể người bệnh.

Xét nghiệm chẩn đoán 2019-nCoV như thế nào?

Hiện tại Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) là đơn vị duy nhất được phép tiến hành xét nghiệm chẩn đoán bệnh do 2019-nCoV gây ra.

1) Lựa chọn mẫu: Mẫu sinh phẩm để xét nghiệm có thể là:

• – Dịch đường hô hấp dưới như dịch rửa phế quản, dịch hút khí quản, đờm.
• – Dịch đường hô hấp trên như dịch phết (swab) từ hầu họng hay mũi họng, dịch chọc hút hay rửa mũi.
• – Mẫu huyết thanh từ 5-10 mL (hoặc tối thiểu 1 mL với trẻ sơ sinh).

2) Vận chuyển mẫu: Gửi mẫu trong phong bì vận chuyển mẫu theo quy định “hàng hóa nguy hiểm” của IATA, vận chuyển lạnh (2 – 8 ^oC) đến CDC để tiến hành xét nghiệm chẩn đoán.

3) Phương pháp chẩn đoán: Hiện có thể xét nghiệm chẩn đoán 2019-nCoV bằng phương pháp realtime RT-PCR, mỗi mẫu cDNA sẽ được chia thành 4 phản ứng PCR (Hình 3) trong đó 3 phản ứng để phát hiện 3 vùng gene bảo tồn của virus, 1 phản ứng cho gene chứng RNase P của người. Bên cạnh đó, mỗi lần xét nghiệm cũng đi kèm 4 phản ứng PCR tương tự cho chứng âm (NTC) và 4 phản ứng PCR cho chứng dương (nCoV PC).

Cần làm gì để bảo vệ bản thân trước dịch bệnh do 2019-nCoV?

WHO và CDC khuyến cáo người dân nên thực hiện các biện pháp vệ sinh tay và an toàn thực phẩm để giảm nguy cơ lây nhiễm:

1. 1) Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trong ít nhất 20 giây, có thể dùng cồn 60^o trở lên thay cho xà phòng.
2. 2) Thường xuyên lau sạch và khử trùng các bề mặt mà mọi người thường xuyên chạm vào.
3. 3) Che mũi và miệng khi ho bằng khuỷu tay hoặc khăn giấy (vứt khăn giấy và rửa tay ngay sau đó).
4. 4) Tránh tiếp xúc gần với người đang bị sốt và ho.
5. 5) Nếu bạn bị sốt, ho, khó thở thì cần đến cơ sở y tế và nhớ chia sẻ về lịch sử đi du lịch của bản thân.
6. 6) Tránh tiếp xúc với động vật sống khi đi chợ tại vùng có ghi nhận mắc 2019-nCoV.
7. 7) Tránh tiêu thụ các sản phẩm từ động vật nếu chưa được nấu chín, thực hành tốt Vệ sinh An toàn Thực phẩm khi chế biến thức ăn.

SƠN PHẠM – Lược dịch & tổng hợp

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1) https://www.sciencedirect.com/topics/neuroscience/coronavirus

2) https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019

3) https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/index.html