Nhiễm virus Zika có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho phụ nữ mang thai và thai nhi: nhiều trẻ em sinh ra đã mắc phải dị tật đầu nhỏ. Các nhà khoa học tại Đại học Charité – Universitätsmedizin Berlin trong quá trình nghiên cứu đã phát hiện một yếu tố bảo vệ vô cùng bất ngờ: Sự tồn tại của đáp ứng miễn dịch chống lại sốt xuất huyết lại làm giảm đáng kể nguy cơ mắc dị tật đầu nhỏ liên quan đến Zika ở những ca sinh mới … Đây là thông điệp quan trọng cho cho những phụ nữ mang thai.

Virus Zika thường lây truyền qua muỗi, đặc biệt là các loài muỗi thuộc chi Aedes, nhưng virus này cũng có thể lây truyền qua đường tình dục. Triệu chứng của Zika bao gồm: phát ban, đau đầu, đau khớp và cơ, đau mắt đỏ, đôi khi gây sốt. Các triệu chứng này được xem là nhẹ hơn so với các bệnh nhiệt đới khác do muỗi lây truyền, tuy nhiên nếu đang mang thai thì virus có thể gây ra dị tật đầu nhỏ cùng các dị tật khác cho thai nhi.

Virus sốt xuất huyết cũng lây truyền qua các loài muỗi thuộc chi Aedes và có triệu chứng tương tự như nhiễm Zika. Sốt xuất huyết thường gây sốt cao, đau đầu, đau cơ và khớp. Thông thường người nhiễm sẽ phục hồi trong vòng vài ngày, nhưng cũng có thể xảy ra biến chứng. Sốt xuất huyết là một trong những bệnh do muỗi lây truyền phổ biến nhất trên thế giới.

“Nhiễm virus Zika trong thai kỳ có thể ảnh hưởng đến sự phát triển thai nhi như dị tật đầu nhỏ cùng các triệu chứng nghiêm trọng khác. Tuy nhiên, chúng tôi lại không hiểu là vì sao tỉ lệ cao về dị tật đầu nhỏ dường như chỉ xảy ra ở vùng đông bắc Brazil” – giáo sư Felix Drexler đặt vấn đề.

• – Giáo sư Felix Drexler là một nhà virus học ở Charité, người phát triển các xét nghiệm chẩn đoán Zika và các virus khác tại Trung tâm nghiên cứu nhiễm trùng của Đức (DNIF).

Mới cách đây vài năm, ảnh hưởng của Zika đến các ca sinh mới đã khiến cả thế giới hoang mang và bối rối. Vậy tại sao các bà mẹ ở vùng này lại có nguy cơ mắc Zika nặng hơn các vùng khác? Do đó, các nhà khoa học đã bắt đầu tìm xem có hay không các đồng tác nhân khiến nhiễm Zika trong thai kỳ tiến triển nghiêm trọng.

Dengue là loại virus đang lan rộng ở khu vực Mỹ Latin và gây bệnh sốt xuất huyết đã bị nghi ngờ là đồng tác nhân. Ban đầu, các nhà khoa học nghi ngờ rằng kháng thể mà cơ thể tạo ra để chống lại virus sốt xuất huyết sẽ góp phần làm gia tăng tổn thương thai nhi nếu sau đó nhiễm virus Zika. Từ lâu, các kháng thể này đã được biết đến có thể làm lần tái nhiễm sốt xuất huyết sau này trở nên nghiêm trọng hơn trong một số điều kiện nhất định.

Tuy nhiên, trong trường hợp của virus Zika, điều này lại xảy ra ngược lại. “Thật ngạc nhiên, nghiên cứu của chúng tôi đã chỉ ra việc nhiễm sốt xuất huyết trước đó có thể bảo vệ khỏi những tổn thương liên quan đến Zika.” – giáo sư Drexler nhấn mạnh.

Ban đầu, để điều tra mối tương tác giữa virus sốt xuất huyết và Zika, các nhà khoa học đã so sánh bộ gene của tất cả virus sốt xuất huyết ở Brazil với nhau nhằm tìm xem liệu virus sốt xuất huyết ở vùng đông bắc Brazil có gây ra đáp ứng miễn dịch khác với các khu vực còn lại ở Brazil trong suốt thập kỷ qua hay không.Thêm vào đó, các nhà khoa học cũng đã tiến hành xét nghiệm huyết thanh mở rộng tại Salvador, Brazil:

• – Mẫu từ 29 bà mẹ nhiễm Zika trong thai kỳ và có con sinh ra bị dị tật đầu nhỏ.
• – Mẫu từ 108 bà mẹ nhiễm Zika trong thai kỳ và có con sinh ra khỏe mạnh (để đối chứng).

Nghiên cứu chỉ ra miễn dịch kháng virus sốt xuất huyết tồn tại sẽ làm giảm đáng kể nguy cơ mắc dị tật đầu nhỏ liên quan đến virus Zika ở các ca sinh mới. “Chúng tôi giờ đây có thể tuyên bố rằng những ai đã từng nhiễm sốt xuất huyết không cần quá lo lắng về việc gặp các vấn đề nghiêm trọng khi nhiễm Zika.” – giáo sư Drexler tóm tắt.

Sơn Phạm – lược dịch

Nguồn tài liệu tham khảo:
https://www.dzif.de/en/early-dengue-virus-infection-could-defuse-zika-virus